مخزن ذخیره اسید سولفوریک
اسید سولفوریک که یکی از قدیمی‌ترین مواد شیمیایی محسوب می‌شود، اسیدی بسیار قوی است که در گذشته با نام “جوهر گوگرد” از آن یاد می‌شده است. اسید سولفوریک به دلیل غلظت بالا و خاصیت خورندگی که دارد باید در یک محیط خشک و سرد و همینطور به دور از نور مستقیم خورشید، احتراق و منابع تولید گرما نگهداری شود. برای ذخیره و نگهداری موفقیت‌آمیز این سیال باید از یک برنامه منظم بازرسی و نگهداری از مخزن استفاده شود. مخزن اسید و یا مخزن ضد اسید همان طور که از نامش مشخص است، جهت ذخیره و نگهداری اسید‌ها و مواد شیمیایی خورنده به کار می‌رود. مخزن ذخیره اسید سولفوریک یکی از این نوع مخازن است که در این مقاله به صورت مفصل به بررسی تمامی زوایای آن می‌پردازیم.
اسید سولفوریک چیست؟
امروزه اسید سولفوریک H2SO4 با خورندگی در مقیاس بالا، یکی از مهم‌ترین مواد شیمیایی صنعتی است که کاربرد‌های گسترده‌ای در صنایع گوناگون نیز دارد. این اسید به صورت مایع بی‌رنگ و رقیق در آب حل می‌شود و در حال حاضر به صرفه‌ترین و امن‌ترین روش جهت ذخیره‌سازی و نگهداری آن برای مصارف صنعتی، ذخیره‌سازی به وسیله مخزن پلی‌اتیلن است. این اسید در صورت تماس با بافت زنده به سوختگی شدید و ثانویه منجر می‌شود و نگهداری غیر ایمن از آن بسیار خطرناک است.
مخزن اسید سولفوریک چه ویژگی‌هایی دارد؟
همان طور که می‌دانید اسید سولفوریک یک اسید معدنی بسیار سوزنده با خاصیت‌های خورندگی به روی فلز، بافت‌های زنده و حتی سنگ‌هاست. از این رو مخزن ذخیره اسید سولفوریک باید در برابر این آسیب‌ها و خوردگی‌ها از مقاومت بسیار بالایی برخوردار باشد. این مخازن باید از مواد ضد خوردگی ساخته شوند تا ایمنی طول عمر و دوام آن‌ها تضمین شود. جهت نگهداری و ذخیره هر حجمی از اسید سولفوریک باید از مخازنی استفاده نمود که هیچ گونه واکنش و خوردگی در برابر اسید نداشته و همینطور در برابر خاصیت خشک کنندگی اسید دارای طول عمر زیادی باشند. در صورتی که از مخازن نامناسب استفاده شود دچار شکنندگی، نشتی و تغییر شکل شده و به کل سیستم خسارت وارد می‌کند. اگر اسید سولفوریک در مخازن مناسب همراه با اتصالات سازگار ذخیره نشود، خوردگی رخ داده، یکدستی ساختار مخزن از بین رفته و شکستگی یا شکاف به وجود می‌آید که به نوبه خود باعث ایجاد هزینه‌های فراوان می‌شود.
انواع مختلف مخزن ذخیره اسید سولفوریک
مخزن ذخیره اسید در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد که با توجه به نوع مواد اسیدی، مقدار آن، چگالی آن و شرایط محیط قرارگیری منبع در انواع متنوعی طراحی و تولید می‌شود. به صورت کلی می‌توان گفت مخزن ذخیره و نگهداری اسید در 4 گروه زیر دسته‌بندی می‌شود:
- مخزن نگهداری افقی
- مخزن نگهداری مکعبی
- منبع ذخیره عمودی
- مخزن نگهداری قیفی
هر کدام از این مدل‌ها از لحاظ گنجایش و ظرفیت با یکدیگر متفاوت‌اند، به عنوان مثال مخزن افقی قابلیت ذخیره اسید تا چند صد هزار لیتر را دارد، در حالی که مخزن ته قیفی می‌تواند تا چند ده هزار لیتر اسید ذخیره کند.
نگهداری از اسید سولفوریک با چه روشی ممکن است؟
اسید سولفوریک را باید در مخازنی خاص که از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده، نگهداری کنند تا ایمنی، طول عمر و ثبات مخزن تضمین شود. بسته به غلظت اسید سولفوریک این ملاحظات می‌توانند تغییر کنند. در صورتی که این اسید را در مخازن مناسب با اتصالات و واشر‌های مناسب ذخیره نکنند، ممکن است خوردگی اتفاق افتاده و استحکام و سازگاری مخزن با خطر روبرو شود. هنگام ارزیابی و بررسی مخزن ذخیره‌سازی، باید به این موضوع که مخلوط کردن یا رقیق کردن محلول ممکن است اتفاق بیفتد نیز توجه شود که این موضوع به دلیل واکنش گرمازایی است که رخ می‌دهد. هنگامی که اسید سولفوریک به صورت فله‌ای یا حجمی ذخیره می‌شود، مخزن ذخیره‌سازی باید یک مخزن دوم نیز داشته باشد تا در صورت نشت مخزن اولیه از نشت سیال به بیرون جلوگیری شود.
چه مخزنی برای نگهداری اسید سولفوریک مناسب است؟
اسید سولفوریک از آن دسته سیالاتی است که ویژگی‌های خاصی دارد، به گونه‌ای که در عین خورندگی بالا و خطرناک بودن، استفاده زیادی نیز در صنایع دارد. همچنین لازم به ذکر است که اساس استفاده از این سیال در غلظت‌های بالا بوده که این موضوع نیز به درصد خورندگی آن می‌افزاید، در نتیجه برای انتخاب یک مخزن مناسب برای ذخیره اسید سولفوریک به دو نکته توجه داشته باشید:
- در برخی از مواقع ممکن است که اسید سولفوریک با آب ترکیب شود، آگاهی از این موضوع که واکنش این دو سیال با یکدیگر بسیار گرمازاست بسیار ضروری و مهم است. همین موضوع می‌تواند مخزن و اتصالات آن را با آسیب‌ها و مشکلات جدی همچون خوردگی و نشتی رو به رو کند. از این رو تحت هیچ شرایطی نباید از مخازن پلاستیکی برای میکس و اختلاط آب با اسید سولفوریک استفاده کرد.
- مخزن اسید پلی‌اتیلن دوجداره، مخزنی مناسب جهت نگهداری و انتقال اسید سولفوریک است، علاوه بر آن به هیچ عنوان نباید از مخازن تک لایه پلاستیک جهت ذخیره اسید سولفوریک استفاده کرد.
قیمت مخزن ذخیره اسید سولفوریک چگونه محاسبه می‌شود؟
از آن جایی که پارامتر‌های گوناگونی در قیمت نهایی مخزن اسید سولفوریک موثر است، جهت اطلاع از قیمت این محصول باید قیمت این پارامتر‌ها را نیز در نظر بگیرید. اما به صورت کلی باید بگوییم که با توجه به چگالی و غلظت اسید قیمت مخزن پلی‌اتیلن تقویت شده جهت نگهداری اسید سولفوریک به نسبت مخازن پلی‌اتیلن معمولی برای ذخیره مایعات با چگالی نزدیک به آب، حدود 15 تا 30 درصد بیشتر است.
نکات ایمنی لازم برای نگهداری از اسید سولفوریک
همان طور که می‌دانید، کار با اسید‌ها بسیار خطرناک است و باید تمامی موارد و نکات ایمنی لازم را در برابر آن‌ها رعایت کنید. در ادامه برخی از این نکات را بیان می‌کنیم تا جهت نگهداری از این سیال با مشکل مواجه نشوید:
- جهت ذخیره و نگهداری اسید در هر حجمی، ترجیحا از مخازن عمودی یا ایستاده استفاده کنید یا در صورتی که به مخازن افقی نیاز باشد حتما سعی کنید از مدل بتنی استفاده کنید تا طول عمر مخازن افزایش یابد.
- تمامی شیر‌ها، اتصالات و نازل‌های به کار رفته در مخازن اسید، حتما باید دارای قابلیت تحمل اسید با دمای بالا را داشته باشند و در آن‌ها هیچ گونه خوردگی نمایان نشود.
- هر مخزن اسید سولفوریک باید حتما دارای توانایی تحمل سیال با چگالی 1.9 باشد.
سخن پایانی
اسید سولفوریک یک اسید معدنی بسیار سوزاننده و با خوردگی بالاست که با فرمول مولکولی H2SO4 نمایش داده می‌شود. جهت نگهداری و ذخیره سیال مورد نظر برای مصارف صنعتی باید از مخازنی استفاده شود که مقاوم در برابر این آسیب‌ها و خوردگی‌ها باشند. برای سفارش و خرید منبع آب مناسب برای این اسید، از راهنمایی و مشاوره دماوند پلیمر استفاده کنید و با ما در تماس باشید.
